e

ΝΟΡΑ | 2019

Χένρικ Ίψεν

07

Μάρτιος
Συντελεστές

Σκηνοθεσία – Σκηνική εγκατάσταση – Ελεύθερη απόδοση – Διασκευή: Θεόδωρος Τερζόπουλος
Μουσική: Παναγιώτης Βελιανίτης
Κοστούμια: Yiorgos Eleftheriades
Φωτισμοί: Θεόδωρος Τερζόπουλος, Κωνσταντίνος Μπεθάνης
Εκτέλεση σκηνικής εγκατάστασης: Χαράλαμπος Τερζόπουλος
Υπεύθυνη παραγωγής: Μαρία Βογιατζή
Φωτογραφίες: Johanna Weber

Διανομή

Νόρα: Σοφία Χιλλ
Κρόγκσταντ: Τάσος Δήμας
Τόρβαλντ: Αντώνης Μυριαγκός

Ημερολόγιο παραστάσεων

2019

20 Μαρτίου – 21 Απριλίου, Θέατρο Άττις, Αθήνα
10 – 30 Νοεμβρίου, Θέατρο Άττις, Αθήνα
1 – 30 Δεκεμβρίου, Θέατρο Άττις, Αθήνα

2020

1 – 31 Ιανουαρίου, Θέατρο Άττις, Αθήνα
1 – 28 Φεβρουαρίου, Θέατρο Άττις, Αθήνα
1 – 12 Μαρτίου, Θέατρο Άττις, Αθήνα

2021

19 – 30 Νοεμβρίου, Θέατρο Άττις, Αθήνα
1 – 31 Δεκεμβρίου, Θέατρο Άττις, Αθήνα

2022

1 – 16 Ιανουαρίου, Θέατρο Άττις, Αθήνα
21 – 22 Μαΐου, Piccolo Teatro Paolo Grassi, Festival Presente Indicativo: per Giorgio Strehler, Μιλάνο, Ιταλία

Σχόλια

Ο Michael Billington γράφει στη Guardian για τη Νόρα

Ο σπουδαίος κριτικός Michael Billington στο άρθρο του στη Guardian με τίτλο Triumph from tragedy: how Greece’s theatre roared out of a national crisis  γράφει τις εντυπώσεις του για το Ελληνικό θέατρο και τη ΝΟΡΑ στο Θέατρο Άττις.

«Η πρώτη μου στάση ήταν στο θέατρο Άττις, όπου δέκα χρόνια νωρίτερα είχα παρακολουθήσει μια εκπληκτική παράσταση σε σκηνοθεσία του Θεόδωρου Τερζόπουλου: το Alarme, βασισμένο στην αλληλογραφία μεταξύ της Ελισάβετ Α’ και της Μαρίας, βασίλισσας της Σκωτίας. Σε αυτή την επίσκεψη είδα μια προσαρμογή του Κουκλόσπιτου, με τον τίτλο Νόρα. Παραμένει ένα μυστήριο για μένα ο λόγος που αυτός ο σπουδαίος auteur είναι καταξιωμένος στη Ρωσία, την Κίνα, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ, αλλά άγνωστος στη Βρετανία.

Όταν τον ρώτησα γιατί η δουλειά του δεν ταξίδεψε στη Βρετανία, μου απάντησε ότι δεν του ζητήθηκε ποτέ. Αν έπρεπε να περιγράψω το ύφος του, θα το χαρακτήριζα τελετουργικό μινιμαλισμό. Επηρεασμένος από το Bauhaus και έχοντας δουλέψει στο Βερολίνο, μεταφέρει την ουσία του κειμένου μέσα από τον λόγο και την κίνηση. Στη Νόρα, συμπυκνώνει το έργο του Ίψεν σε 70 λεπτά και τρία πρόσωπα: την ηρωίδα που είναι εγκλωβισμένη ανάμεσα σε δύο άνδρες, τον σύζυγό της Τόρβαλντ και τον εκβιαστή Κρόγκσταντ.

Ο Τερζόπουλος περιγράφει το έργο ως μία μάχη μεταξύ «του τρομαγμένου εγώ και του καταπιεσμένου αληθινού εαυτού» και αυτή η ουσιώδης σύγκρουση ενσαρκώνεται ευφυέστατα από τη Σοφία Χιλλ, που παίζει με κάθε ίνα της ύπαρξής της. Κάνει ακόμη και ζωντανή χρήση της χαίτης των μαλλιών της.  Ως η σύζυγος – κούκλα του Ίψεν ούρλιαζε στα αγγλικά «Σαμπουάν για μενα! Κοντίσιονερ για μένα!» σαν σύμβολο του υλισμού της. Στο τέλος, δραπετεύει από τον Τόρβαλντ και τον Κρόγκσταντ – που σε διάφορες στιγμές γραπώνουν το κορμί της – καθώς σέρνεται στο μπροστινό μέρος της σκηνής και βουτά με το κεφάλι από την άκρη της.

Αυτή ήταν η Νόρα της οποίας η μπουρζουαζίδικη επιφάνεια έκρυβε κάτι άγριο και βαθιά σεξουαλικό. Όταν είδα την Χιλλ να παίζει την Ελίζαμπεθ Α’ στο Alarme, είχε επενδύσει τον χαρακτήρα της με την ίδια σωματικότητα, γλιστρώντας πάνω στην σκηνή σαν φίδι. Για τη δύναμη αυτού του ρόλου και της Νόρας, θα έλεγα ότι η Χιλλ είναι μία από τις σπουδαιότερες ηθοποιούς του κόσμου – φανταστείτε μια αιλουροειδή Billie Whitelaw – που της αξίζει να την γνωρίσουν πολύ πέρα από την Ελλάδα.»

Michael Billington, Guardian, March 2020

 

Αποσπάσματα από τις κριτικές των Εnrico Fiore και Gilda Tentorio για τη Νόρα που παρουσιάστηκε στο  Piccolo Teatro.

“Η πρόκληση ήταν πολύ ενδιαφέρουσα. Το θέατρο του Τερζόπουλου είναι αντίθετο με τον ρεαλισμό, ποια λοιπόν θα μπορούσε να είναι η προσέγγισή του στο “Κουκλόσπιτο” του Ίψεν; Καταρχάς, ίσως ακριβώς επειδή το αρχικό υλικό είναι γνωστό, η εντύπωση που δημιουργήθηκε ήταν πολύ άμεση, ακόμη και για ένα κοινό που δεν είναι εξοικειωμένο με τη γλώσσα του Έλληνα σκηνοθέτη. Αν και η έκταση της νεοτερικότητας είναι απολύτως αναγνωρίσιμη, χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από το κοινό που χειροκροτούσε για δέκα λεπτά!

Η ατμόσφαιρα είναι σχεδόν ονειρική και αφηρημένη, σαν να βρισκόμαστε στο μυαλό της Νόρας. {…}

Το υλικό του ρεαλιστικού δράματος ανάγεται σε υλικό τραγωδίας. Μερικές φορές αυτή η Νόrα θυμίζει την αρχέγονη δύναμη της Μήδειας και κάποιες άλλες την Αντιγόνη που διεκδικεί την εξέγερσή της, αλλά θάβεται ζωντανή. Στις μαγικές στιγμές που το σώμα «μιλάει» πάνω στη σκηνή, βλέπουμε τον Τερζόπουλο να αποκαλύπτεται ως master στη συγκεκριμένη επανεγγραφή του Ιψενικού δράματος.

Το φινάλε είναι το άγγιγμα μιας ιδιοφυίας. Η Νόρα ανακοινώνει την αναχώρησή της, θα έπρεπε να είναι νικήτρια: βρήκε την πνοή της αυθεντικότητας που κινδύνευε να πνιγεί. Είναι τυλιγμένη με ένα μαύρο φόρεμα, μια σύνθεση από πέπλα και πτυχώσεις σφιχτά τυλιγμένα γύρω από το νέο της «εγώ». Το φόρεμα είναι το κουκούλι της: Η Νόρα εξαφανίζεται «καταβροχθισμένη» από τις φαρδιές πτυχές του, σέρνεται, παλεύει. {…}

Αυτό που έχει σημασία για τον Τερζόπουλο είναι να δείξει τον αγώνα, την αντίθεση, την τραγικότητα της ύπαρξης. Και εδώ το σκανδιναβικό δράμα χρωματίζεται με βαθιά ελληνικές και οικουμενικές αναφορές”.

Gilda Tentorio, PAC, paneacquaculture.net

http://www.paneacquaculture.net/…/e-ibsen-diventa…/…

“Είναι σπάνιο, πολύ σπάνιο να συναντάς ηθοποιούς αυτού του επιπέδου: η Σοφία Χιλλ (Νόρα), ο Τάσος Δήμας (Κρόγκσταντ) και ο Αντώνης Μυριαγκός (Τόρβαλντ) είναι ανυπέρβλητοι. Και είναι συγκινητικό να τους βλέπεις στο τέλος να ανταποκρίνονται στο αυξανόμενο χειροκρότημα του κοινού χειροκροτώντας με τη σειρά τους τον μαέστρο, Θεόδωρο Τερζόπουλο, ο οποίος ανέβηκε στη σκηνή για να τους χειροκροτήσει κι αυτός. Πρόκειται για μια χειρονομία αμοιβαίας στοργής και ευγνωμοσύνης, κάτι πολύ σπάνιο, που θα έπρεπε πάντα να συμβαίνει μεταξύ των συμμετεχόντων σε μια κοινή καλλιτεχνική δημιουργία.

Αυτό όμως που πάνω από όλα θα μείνει στο μυαλό και την καρδιά μου είναι η τελευταία σκηνή. Η αμίλητη Σοφία Χιλλ κατεβαίνει στο προσκήνιο και σταδιακά, με σχεδόν ανεπαίσθητες κινήσεις, εξαφανίζεται ανάμεσα στα φτερά του φορέματός της, μέχρι να γίνει μια άμορφη μάζα: είναι σίγουρα η Νόρα που, έχοντας αφήσει τον σύζυγό της, αποκοιμιέται στην αγκαλιά της νεοαποκτηθείσας ελευθερίας της, όπως ακριβώς θα έκανε ένα αηδονάκι (έτσι, όπως ξέρουμε, ότι την αποκαλούσε ο Τόρβαλντ) με το κεφάλι κάτω από τα φτερά. Ωστόσο, είναι επίσης η ηθοποιός που απελευθερώνεται από τον χαρακτήρα για να ξαναγίνει γυναίκα, αλλά και ο χαρακτήρας που πεθαίνει, για να μεταμορφωθεί έξω από το θέατρο, σε μια ελαφριά πνοή για την ζωή και τον κόσμο”.